Suriye ile Irak’taki mevcut durum, yarattığı tüm olumsuzlukların yanı sıra bölgeye ait tarihi ve kültürel varlıkların zarar görmesi riskini de beraberinde getiriyor. Coğrafyada her anlamda stratejik bir role sahip olan Türkiye, bu alandaki boşluğu da dolduruyor.

 

Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik, Suriye ve Irak kökenli olabileceğinden şüphelenilen eserlerin herhangi bir şekilde müzelere ve koleksiyonculara getirilmesi halinde hemen ilgili güvenlik birimleri ile irtibata geçilecek şekilde düzen alındığını bildirdi.

 

Özellikle Suriye sınırındaki illerimiz başta olmak üzere tüm emniyet, jandarma ve gümrük birimleri, dikkatli olunması ve Suriye kökenli olabilecek eserlere el konularak muhafaza altına alınması konusunda uyarıldı.

 

 

 “Suriye ve Irak’ta yaşanan gelişmeler coğrafyanın barındırdığı kültürel varlıklar açısından bir kaygı yaratıyor.

 

Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı olarak bizim politikamız hangi kimliğe sahip olursa olsun, bütün kültür varlıklarını bir insanlık mirası olarak kabul etmek ve kendi kültür varlıklarımız için geçerli olan bakış açımızı onlar için de uygulamaktır.

 

Suriye ve Irak gibi tarihi ve kültürel ilişkilerimizin akrabalık boyutunda olduğu ülkelerdeki kültür varlıklarına sahip çıkmak aslında kendi kültürel mirasımıza da sahip çıkmak anlamına geliyor. Bu bilinçle bu ülkelerde başlayan yasa dışı kültür varlığı ticaretinin önlenmesine yönelik Bakanlık olarak önemli adımlar atmaktayız.

 

Günümüz şartları değerlendirildiğinde, özellikle Suriye’deki kültür varlıklarının uluslararası alanda yasa dışı dolaşımının önlenmesi ve mevcut durum sonlanıncaya kadar bu varlıkların yetkili birimler tarafından güvenli bir ortamda muhafaza altına alınmasında polis ve gümrük birimlerinin aktif bir rol oynadığını ifade etmek gerekir.

 

Suriye’deki durumun başlangıcından bu yana Suriye kökenli kültür varlıklarının ülkemize girişinin önlenmesi ve şüpheli durumlarda gerekli araştırmaların yapılması, özellikle de Suriye sınırındaki illerimizde polis ve gümrük birimlerinin bilgilendirilerek teyakkuzda olmalarının sağlanması amacı ile gerekli uyarılar yapılmış ve kamunun ilgili tüm birimleriyle koordinasyon sağlanmıştır.

 

Bakanlığımız tarafından, Suriye kökenli olabileceğinden şüphelenilen eserlerin herhangi bir şekilde Bakanlığımıza bağlı müzelere, koleksiyonculara, özel müzelere getirilmesi halinde vakit kaybetmeksizin ilgili güvenlik birimleri ile irtibata geçilmektedir.  Bu bilgiler ayrıca Gümrük Bakanlığına, İçişleri Bakanlığına, Emniyet Genel Müdürlüğüne, Jandarma Genel Komutanlığına iletilerek, özellikle Suriye sınırındaki illerimiz başta olmak üzere tüm emniyet, jandarma ve gümrük birimlerinin dikkatli olması ve Suriye kökenli olabilecek eserlerin el konularak muhafaza altına alınması istenmiştir.

 

Öte yandan; kayıp ve çalıntı kültür varlıklarının duyurularının yapıldığı Interpol Çalıntı Sanat Eserleri Veri Tabanında yayınlanan Suriye eserlerine ilişkin tüm bilgi ve görseller, kolaylıkla erişim sağlanması açısından, dijital ortama aktarılarak Türkiye’deki tüm müzelerin ve koleksiyoncuların uyarılması amacı ile valiliklere dağıtılmıştır.

 

Ayrıca Suriye’den çalınan eserlere ilişkin Interpol Veri Tabanından edinilen bilgiler Bakanlığımız / Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü web sayfasında yayımlanmaktadır. Örneğin Suriye’de Rakka ve Herqla arkeolojik alanlarından çalınan eserlere ilişkin de bu kapsamda gerekli duyurular yapılmıştır.”

 

 

“Alınan bu tedbirlerin yan sıra adli makamlarımız da konuyla ilgili gerekli çalışmaları hassasiyetle yürütmektedir. Suriye kökenli olabileceği değerlendirilen bazı eserlerin çeşitli illerimizde kolluk güçlerince yakalanması üzerine bu olaylarla ilgili yasal işlemler başlatılmıştır.

 

Suça konu edilen bu eserlerle ilgili adli süreç Bakanlığımız birimleri tarafından da titizlikle takip edilmektedir. İlgili davaların sonuçlanması ve Suriye’deki durumun sona ermesi akabinde Suriye kökenli olduğu tespit edilen eserlerin iade edilmesi için gerekli işlemler yapılacaktır.

 

Ayrıca bu konunun önemine ilişkin farkındalık seviyesinin arttırılması ve bu alanda etkin bir kamuoyu desteğinin oluşturulması amacıyla da çeşitli çalışmalar yürütmekteyiz. 

 

Örneğin, Mayıs 2013 tarihinde ülkemizde gerçekleştirilen 35. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu’nda ‘Kültür Varlığı Kaçakçılığı ile Mücadele: Suriye Örneği’ konulu bir sunum yapıldı. Bakanlığımızca katılım sağlanan uluslararası her platformda ülkemizin bu konudaki hassasiyeti vurgulandı.

 

Kasım ayı içerisinde öncelikli olarak Gaziantep, Mardin, Şanlıurfa ve Hatay illerinde müze uzmanları ve kolluk kuvvetlerinin katılımıyla bilgilendirme semineri gerçekleştireceğiz. Bu seminerde ülkemizde ele geçen Suriye kökenli kültür varlıklarıyla ilgili izlenmesi gereken prosedüre ilişkin yazılı materyaller dağıtacağız. Dağıtılacak bu materyaller, konuyla ilgili yapılan iş ve işlemlerde standardın sağlanması açısından oldukça önemlidir.”